ماهی پیرانای شکم سرخ

ماهی پیرانا شکم قرمز؛  

از معروفترین ماهی های خانواده کاراسین ها،انواع ماهی پیراناست که اکثرا جزو جنس Serrasalmus بوده و بیش از 10 گونه از آن در آب های آمریکای جنوبی یافت می شود .بیشتر انواع آن دارای بدنی پهن مشابه ماهی سیم می باشند.از معروفترین انواع آکوآریومی آن پیرانای شکم قرمز با اسم علمی S.natteri است که طول آن تا 25 سانتیمتر می رسد.

این گونه های نزدیک به آن در آبهای قسمتهای شمالی آمریکای جنوبی، بخصوص حوزه رودخانه آمازون زندگی می کند.
انواع ماهی پیرانا بسیار خطرناک و سبع بوده و حتی برای انسان هم مخاطره آمیز می باشند .نگهداری آنها در آکوآریومهای خانگی توام با ماهی ها دیگر و حتی بطور مجزا چندان عملی نیست زیرا این ماهی ها به هر جنبنده ای در داخل آب حمله کرده و گاهی دست افراد را نیز هنگام غذا دادن گاز می گیرند .بدون شک در صورت تامین دایمی و مرتب غذای آنها در آکوآریوم ، از میزان سبعیت آنها کاسته خواهد شد .
در بیشتر ممالک ورود این ماهی ها ممنوع بوده و یا اینکه طی مجوز خاصی صورت می گیرد .علت این ممنوعیت ، امکان راه یابی آنها به آبهای گرم داخلی و تولید مثل و در نتیجه از بین بردن ماهی های بومی منطقه می باشد .در طبیعت گله های بزرگ و گرسنه این ماهی ها با سرعت زیاد می توانند خود را به نقاطی از رودخانه که هر نوع حرکت یا بوی خون نشان از وجود طعمه و غذا در آنجا می باشد برسانند.بوی خون و رنگ آن در آب ، سخت آنها را هیجان زده کرده و وادار به جستجو برای غذا می نماید .اندازه طعمه برای آنها مطرح نبوده و گاهی ممکن است به حیواناتی به بزرگی یک گاو نیز حمله کرده و در مدت کوتاهی با دندانهای قیچی مانند خود از حیوان فقط یک اسکلت غرق در خونابه بر جای گذارند .جالب اینکه در همان هنگام خوردن طعمه عده ای از آنها ممکن است خود طعمه همجنسان درنده خویش قرار گیرند .غذای اصلی آنها را معمولا ماهی ها کوچکتر تشکیل می دهند ولی صید طعمه های بزرگ اتفاقی می باشد .از آنجا که این ماهی ها جنگنده های خوبی می باشند ، یکی از بهترین ماهی ها برای صید ورزشی بحساب می آیند .گوشت سفید و نسبتا محکم آنها مصرف غذایی دارد .

مشخصات ماهی پیرانا

نام : پیرانا

نام علمی : Pygocentrus nattereri

خانواده : کاراسین ها یا کاراسیده ها ( characidae )

انواع:

1- پیرانا شکم قرمز(سینه سرخ) – Red Breasted Piranha – Red Bellied Piranha – Red Piranha – Natterer’s Piranha

2- پیرانا سیاه black Piranha

3- پیرانا سفید white Piranha

4- پیرانا ناتری

5- پیرانای خالدار

و………

زیستگاه اصلی : رودخانه آمازون ( رودخانه های آمریکای جنوبی)

دما : 24-28 درجه سانتیگراد

پ هاش:  6.0-7.5

اندازه : حداکثر 40 سانتی متر

بزرگ ترین تهدید : پیراناهای دیگر

پیرانا؛ گرگ آب شیرین

پیراناها از جمله ماهیان گروهی آمریکای جنوبی وبومی رود خانه آمازون می باشند که از جمله خطرناک ترین ماهیان دنیا محسوب می شوند طوری که آن را 5 برابر کوسه سفید خطرناکتر می دانند البته پیرانا از خانواده بسیار بزرگی است حتی خود پیراناها هم از انواع متنوعی تشکیل شدند از جمله پیرانا ناتری ،پیرانای خالدار، پیرانای شکم قرمزو… که البته همگی خطرناک نیستند مثلا پیرانا شکم قرمز تنها به جانداران زخمی ومرده هجوم می آورند،اما پیرانای ناتری به هر جانداری حمله می کند و باداشتن فک های بسیار قوی و پر از دندانش می تواند هر نوع گوشتی رابدرد وببلعد؛ که یکی از مشکلات دامداران آن منطقه را همین پیراناها به وجود آورده اند به طوری که در فصل کوچ یا عبور دسته جمعی گله از رودخانه مشکل آفرینی می کنند. برای حل این مشکل گله داران در سال گاوی را که از همه ضعیف تر است در نزدیکی گله رها می کنند تا برای  خود  بچرد و زحمتی را متحمل دامداران نکند و هنگام عبور از رود خانه گاو ضعیف ولاغر را در پایین رودخانه رهامی کنند ودر زمانی که پیراناها مشغول خوردن گاو هستند گله را از بالای رودخانه عبور می دهند .

پیرانا به علت خطر ناک بودن، صادراتش به بسیاری از کشور ها ممنوع است در ایران پیراناهای خطر ناک معروف وارد نمی شود و پیراناهای موجود درایران حتی بیش از 4 یا5 دندان بسیار کوچک ندارند که البته ماهیان خشنی هستند ودیگر ماهی ها را بخصوص ماهیان جدید را اذیت می کنند. رشد پیرانا در میان ماهیان آکواریمی  بسیارقابل توجه است به طوری که رشدپیرانای موجود دربازار، بعد ازیک هفته قابل رویت می باشد . این ماهی خوراک کمی داشته و نیاز به هوای زیادی ندارد و نسبت به رشد وخوراک و هوای مورد نیازش ماهی ایده آلی است اما باصرفه نیست زیرا واقعا ماهی بی ارزشی دربازارمحسوب می شود.

به این ماهی برای غذا بهتر است از دل گاو وغذاهای گوشتی استفاده کرد و نیز این ماهی شکارچی است و می توان ماهی های کوچک را به عنوان خوراک زنده به آن داد و اگر ماهی به مرور هنگام غذا دادن به طرف دست شما بالا آید، می توان بالوفاگ ماهی را تغذیه کرد .

توصیه: به افرادی که به آکواریوم و ماهی برای لذت بردن و آرامش علاقه دارند توصیه میکنم از این نوع ماهی خریداری نکنید و اگر واقعا به این ماهی علاقه دارید بیشتر از 2 عدد از آن نخرید ودر ضمن پیرانایی بخرید که بر روی شکمش اصلا خال نداشته باشد(حتی کمرنگ) هرچند دربچگی گونه خالدارش زیباتر است ورشد بیشتری دارد اما در بزرگسالی رنگش تیره و زشت می شود ولی نوع اول همیشه نقره ای روشن می ماند.

غذا : پیرانا ها همه چیز خوارند و ماهی های زنده ، باقیمانده جانداران ، سبزیجات و حتی قسمت هایی از بدن انسان را می خورند .

نکته : تغذیه ماهی ها با ماهیان زنده ممکن است سبب انتقال بیماری به تانک یا ماهی شود .

تذکر : در صورتی که پیراناها گرسنه باشند ، بسیار مضطرب و پرخاشگرند و حتی ممکن است همنوعان و جفت خود را ببلعند .

سازگاری : چون پیراناها پرخاشگرند نباید با ماهی های کوچکتر نگهداری شوند و بهتر است با سیکلیده ها ( اسکار ، پرت ، سورم و … ) و همنوعان خود نگهداری شوند .

رفتار: پیرانا معمولا از ماهیان کوچکتر تغذیه می کند و این کار اغلب به سادگی با گازگرفتن از فلسها یا باله ی آنها صورت می پذیرد. ولی این ماهیها تحت شرایط معین به خصوص اگر در یک دریاچه ی خشک به دام بیافتند به هر نوع حیوان دیگری که اشتباهاً در آب بیافتد حمله خواهند کرد. البته فقط چهار یا پنج گونه از مجموع 30 گونه پیرانا از این لحاظ خطرناک هستند(دارای دندانهای تیز وحشتناک) به گونه ای که بعضی از قبایل هندی ساکن آمریکای جنوبی به طور سنتی از دندانهای پیرانا به عنوان ابزارهای بریدن استفاده می کنند.

شرایط تانک : در تانک آنها نباید از گیاه طبیعی استفاده شود ، ولی می توان تعدادی گیاه مصنوعی را در عقب تانک قرار داد . هم چنین چون آنها ممکن است گوشه گیر شوند باید مکان هایی برای پنهان شدن آنها با سنگ یا چوب فراهم آورد . در تانک هم نباید وسایلی قرار داد که با برخورد شدید پیرانا به آن آسیب ببیند . ( پیرانا خیلی سریع شنا می کنند . )

چون ممکن است به علت کمبود جا به سایر ماهی ها حمله کرده و آنها را بکشند ، آکواریوم پیرانا ها باید بسیار بزرگ بوده و بهتر است از آنها در حوضچه نگهداری شود .

پیراناها در زمان غذاخوردن ممکن است مقادیر زیادی از غذا را هدر دهند که همین عامل سبب کثیف شدن آب تانک شده و باید برای رفع آن آب تانک را هفتگی سیفون کرده و از فیلتر قوی در تانک استفاده کنید .

آنها دسته جمعی زندگی کرده و بهتر است در آکواریوم هم به صورت گروهی نگهداری شوند .

تشخیص جنسیت : باله ی پشتی نر کمی تیزتر و باله ی زیرین آن لبه دار است . بدن پیرانای نر ضخیم تر از بدن ماده است .

شرایط تانک تکثیر : یک لامپ مهتابی مناسب برای ایجاد نور کم قرار داده شود و نیمی از تانک تاریکتر از قسمت دیگر باشد .

ابتدا 5 تا 6 پیرانای بالغ را در یک تانک کاملاً اختصاصی ( بدون ماهی دیگر ) قرار دهید . برای پیدا کردن یک جفت مولد از آنها دو پیرانا یکی با بدن ضخیم و دیگری را با بدن نازک انتخاب کنید .

در زیستگاه اصلی آنها در رودخانه آمازون ماهی ها در فصل های بارانی بیش تر تولید مثل می کنند و می توانند با تعویض مداوم قسمتی از آب شرایط را به زیستگاه اصلی آنها شبیه کرده و پیراناها را ترغیب به تکثیر کنید .

هنگامیکه رنگ پیرانا از دست می رود و کاملاً سیاه می شود ، زمان جفت گیری فرا رسیده و آنها سعی می کنند از قسمتی از تانک که برای تخم ریزی آماده کرده اند مراقبت کنید . در این زمان نباید هیچ ماهی دیگری در تانک بوده و به هیچ صورت دیگری به آنها اضطراب وارد شود . جفت مورد نظر شروع به حفر شن ها کرده و با جابجایی شن ها توسط دهانشان ، چاله ای را برای قرار دادن تخم ها آماده می کنند . ماهی ماده تخم ها را در چاله ریخته و جای خود را به پیرانای نر می دهد تا تخم ها را بارور کند .

نکته: ماهیهای پیرانا برخلاف دیگر اعضای خانواده ی خود یعنی کاراسین ها، تخمهای خود را نمی خورند بلکه از آنها مراقبت می کنند.

والدین به شدت از تخم ها مراقبت می کنند تا پس از 2 تا 3 روز تخم ها هچ شوند . ( بچه ها از تخم خارج شوند . )

می توانید پس از تخم ریزی و بارور شدن تخم ها یک تانک 10 تا 15 گالنی ( حدود 38 تا 57 لیتری ) را با وسایلی چون بخاری و فیلتر زیر شنی ( برای پنهان شدن بچه ها ) از آب تانک پر کرده و تخم ها را به آنجا منتقل کنید . البته جابجایی تخم ها باید خیلی با دقت انجام شود و تخم ها را توسط ظرفی از تانک خارج کرد که تخم ها با هوا تماس نداشته باشند .

پس از هچ شدن تخم ها بچه ها خیلی سریع کیسه ی چربی خود را مصرف کرده و شما باید آنها را با آرتمیا تغذیه کنید .

توجه : در بیش تر مراجع آکواریومی تکثیر پیرانا درآکواریوم را کاری بسیار مشکل و حتی غیر ممکن معرفی کرده اند ، ولی وبلاگ ما توانسته از تکثیر پیرانا اطلاعات اندکی به دست آورد که در اختیار شما قرار گرفته و ما معتقدیم شما می توانید جزء اندک کسانی باشید که پیرانا را در اسارت تکثیر کرده اند .

این ماهیان دارای دندان های تیزی هستند که ممکن است با گاز گرفتن دست انسان ، پوست آن را بکنند . آنها به محض احساس بوی خون در آب به آن قسمت حمله کرده و هر چه سر راهشان باشد را می خورند

محل زندگی پیرانای شکم سرخ یک منطقه کاملا وسیع در آمریکای جنوبی است و تقریباً در هر شاخه از رودخانه آمازون لانه می گزیند.با این که پیرانا به درنده خویی مشهور است، کودکان آن منطقه بدون هیچ درنگی به درون رودخانه هایی می پرند که پر از پیراناست. زیرا افراد محلی می دانند که پیرانا هیچگاه در رودخانه ای که پر از انواع ماهی های ریز است، به انسان حمله نمی کند. زیرا در آنـجا غذای کافـی برای او وجـود دارد. پیرانـاها فقط در صورتـی خطرناک می شوند که بدون غذای کافی در مردابهای در حال خشک شدن اسیر شوند و شدیدا به حال گرسنگی بیافتند.با این همه پیرانا ماهی مهاجم و درنده ای است که باید با احتیاط در آکواریومها نگه داشته شود زیرا ممکن است با دندانهای غیرعادی خود صاحبان آکواریوم را گاز بگیرد. با این همه بسیاری از افراد ممکن است علاقه داشته باشند پیرانا را در آکواریومهای شخصی نگه داری کنند. در واقع باید گفت پیرانا ، مخصوصا انواع بالغ، برای یک آکواریم خانگی مناسب نیست. البته یک گروه از ماهیهای جوان پیرانا را می توان چندین مـاه در یک آکواریـوم 150 لیتری نگهداری کـرد ولی وقتی ماهیـها بالـغ می شوند به طور قطع به  افزایش فضای زیست احتیاج پیدا می کنند.

زندگی گروهی:  با این که ماهیان پیرانا به طور دسته جمعی زندگی می کنند ولی هر فرد بالغ از اجتماع این ماهیها به فضای امن کافی برای زندگی نیاز دارد و در صورت محدود شدن فضای زیست آنها یک جریان دور زننده به وجود می آید به این صورت که ماهیهای بالغ نسبت به هم عصبانی و متشنج و بسیار پرخاشگر می شوند و به زودی حملات جدی و شدیدی را آغاز می کنند که در پایان فقط ماهیهای قویتر از این برخوردها جان به در می برند و این حالت برای ماهی پیرانا به هیچ وجه مناسب نیست زیرا همان طور که گفته شد پیرانا یک ماهی اجتماعی با زندگی دسته جمعی می باشد. به طور متوسط برای هر پیرانای بالغ به اندازه ی 100 لیتر حجم باید در نظر گرفته شود که این به معنی 600 لیتر برای شش پیرانای بالغ می باشد.

 یک واقعیت جالب توجه در مورد ماهیهای پیرانا این است که آنها دندانهای خود را مانند جنس کروکودیل، در طول دوران زندگیشان جایگزین می کنند. البته آنها به جای جایگزین کردن دندانها به طور یکی یکی، کل ردیف دندانهایشان را به چهار قسمت تقسیم کرده (یعنی هر ردیف به دو قسمت)، و سپس هر یک چهارم از دندانها را که جایگزین کردند نوبت به یک چهارم بعدی می رسد و همین طور تا آخر؛ و این روند بدان معنی است که در یک زمان حداکثر یکی از چهار قسمت تعیین شده ممکن است بدون دندان باقی بماند. و دندانهای جدید دو روز بعد در جای دندانهای قبلی که افتاده اند، رویش پیدا می کند. علت این نحو ریختن دندان، شکل خاص استخوان بندی دندانی در پیرانا است که در آن هر دندان در دندانهای اطراف خود قفل می شود. و این یعنی در بین دندانهای پیرانا درز وجود نداشته و لثه ی آن نیز فقط در قسمت فوقانی دندانها بوده و تا بین دندانها پیش روی نمی کند پس کل ردیف دندانها مثل لبه ی یک چاقوی برنده به هم چفت می شوند که این قابلیت به آنها امکان می دهد تکه های بزرگی از گوشت شکار خود را به آسانی پاره کنند. و نیازی به یاد آوری نیست که دندانهای پیرانا به قدری محکم و سخت هستند که می توانند این لبه ی تیز را تا مدت زیادی حفظ کنند. و در صورت کند شدن آن پیرانا دندانهای خود را همانطور که شرح داده شد، جایگزین می نماید.

پیرانا شکم سرخ؛ گونه محبوب آکواریوم دارها

نام «پیرانای شکم سرخ» به دوگونه مختلف از ماهی پیرانا اطلاق می شود که عبارتند از: پیگوسنتروس نترری (مربوط به مناطق آمازون و راه آبهای آن)، پیگوسنتروس پیرایا (که یک نمونه 57 سانتیمتری از این جنس بوده و فقط در ریو سان فرانسیسکو یافت میشوند)
سایر گونه های بدنامی که اعضای جنس سراسالموس هستند، مثل پیرانا به وحشی بودن معروف نیستند.

پیرانای شکم سـرخ ماننـد سایر ماهیهای گوشتخوار به بوی خون در آب حساس می باشد و در حقیقت مکانیسم جذب این راهی به سمت طعمه همان احساس بوی خون در آب می باشد و در گونه های بزرگتر این حساسیت بیشتر نیز می شود. همان طور که گفته شد دندانهای پیرانا برای تکه کردن و بلعیدن طعمه سازش یافته است؛ شکل دندانهای او مثلثی و بسیار تیز است تا جایی که بومیان مناطق آمازون از دندانهای پیراناهای بزرگ برای ساختن نوعی قیچی استفاده می کنند.

پیرانای شکم سرخ در مواقعی که نتواند به قلمرو قابل قبولی برای خود دست پیدا کند و از لحاظ حرکت و انتقال در محدودیت قرار بگیرد رفتار اجتماعی خود را از دست می دهد و به یک ماهی درنده و مهاجم تبدیل می شود. و این حالت به خصوص در آکواریومهایی که فضای کافی برای نگهداری این ماهی ندارند بیشتر به وجود می آید و اگر ادامه پیدا کند منجر به این می شود که ماهیها به یکدیگر حمله می کنند و صدمات جدی و غیر قابل برگشتی نیز در ناحیه ی باله ی دمی یا بدن به یکدیگر وارد می سازند.

در هنگام خرید پیرانا برای آکواریم باید یک دسته ی جوان که در آن هر ماهی اندازه ی کوچکی داشته باشد، انتخاب شود و نیز باید دقت کرد که همه ی ماهیها باید در یک نوبت وارد آکواریوم شوند و پس از جایگزین شدن آنها در آکواریوم نباید ماهی دیگری از آن گونه به جمع اضافه شود. انتخاب و خرید این ماهیها به صورت گروهی و قرار دادن آنها در زیستگاهشان در یک زمان به آنها اجازه می دهد که با یکدیگر خو گرفته و یک گروه را تشکیل دهند

توجه : طول عمر پیرانا به طور دقیق مشخص نیست ولی در شرایط مناسب چندین سال عمر می کنند .

نکته: متاسفانه در بسیاری از کشورها به دلیل لذیذ بودن گوشت پیرانا ، از آنها به عنوان منبع تغذیه ای برای انسان ها استفاده می کنند .

 (زمزار)